Kindersterfte in Nederland in de 19e eeuw
In de 19e eeuw was de kindersterfte in Nederland erg hoog. Vooral de provincies Noord Brabant, Limburg, Utrecht en Zuid Holland scoorden hoog (ook hogere geboortecijfers), terwijl in de provincies Drenthe, Groningen en Friesland minder kinderen werden geboren en ook een lagere sterfte onder kinderen is te zien.
De oorzaak van het hoge sterftecijfer is mede veroorzaakt doordat de moeder vaak verplicht werd om mee te werken, kinderen werden vaak aan andere overgelaten, waardoor er geen borstvoeding kon worden gegeven. In plaats daarvan kregen veel kinderen waterpap, aangezien koemelk te duur was. Daarnaast zal hygiëne een rol hebben gespeeld.
Arnoldus van Hemert en Teuntje van den Heuvel
Arnoldus van Hemert werd geboren op 25 augustus 1809 en 5 dagen later, 30 augustus, gedoopt in Dordrecht.
Vader Willem is geboren in Zaltbommel (1772), moeder Sibilla Broers waarschijnlijk Meurs, Nord Rhein Westphalen in Duitsland, rond 1779. Ze zijn gehuwd in 1806 in Dordrecht, waar alle 9 kinderen zijn geboren.
Teuntje van den Heuvel werd geboren op 20 april 1810 in Werkendam, waar ze op 29 april 1810 werd gedoopt als dochter van Adrianus en Adamina van der Hoff.
Kindersterfte in het gezin Van Hemert – Van den Heuvel
Het huwelijk van Arnoldus en Teuntje werd gesloten op 8 mei 1833 in Dordrecht. Ze kregen 11 kinderen (allen geboren en overleden in Dordrecht):
– Sibilla geb. 27 okt 1833, ovl. 28 sep 1859
– Adriana Adamina geb. 26 mrt 1836, ovl. 28 jul 1837
– Adriana Adamina geb. 9 apr 1838, ovl. 17 sep 1870
– Willem Arnoldus geb. 19 mei 1840, ovl. 18 mei 1914
– Adrianus geb. 9 aug 1842, ovl. 30 mrt 1844
– Pieter geb. 9 apr 1846, ovl. 26 jan 1909
– Doodgeboren kind 30 mrt 1848
– Doodgeboren kind 16 apr 1849
– Hermanus geb. 18 mrt 1850, ovl. 23 mrt 1850
– Teuntje geb. 17 feb 1851, ovl. 23 apr 1851
– Teuntje Elizabeth geb. 18 feb 1855, ovl. 12 jun 1866
Zes kinderen overleden voor hun 2e jaar. Slechts 4 kinderen bereikten de volwassen leeftijd, tezamen kregen deze vier 17 kinderen.
Arnoldus en Teuntje woonden, in 1850, in de Voorstraat, huisnummer 59, waar hij kleermaker en winkelier was.
Arnoldus overleed jong, 46 jaar oud, op 19 oktober 1855. Teuntje volgde hem op 5 september 1867, haar jongste op dat moment nog levende zoon, was net 21 jaar oud.
Bronnen:
– https://www.ntvg.nl/artikelen/zuigelingensterfte-en-geboorten-de-19e-en-
begin-20e-eeuw/ door P.E. Treffers
– http://www.wiewaswie.nl
– http://www.regionaalarchiefrivierenland.nl
– www,regionaalarchiefdordrecht.nl
– http://www.salha.nl
– http://www.dordtsekaart.nl
Geneatine 