Reinders, Ukes

Op de begraafplaats in Hoogezand kwam ik de graven tegen van Jan Reinders en Anje Ukes, respectievelijk geboren in 1751 en 1758. Haar achternaam en de geboortejaren van beide, triggerde me om meer van hen te weten te komen.

Jan

Jan was een doopsgezinde zaagmulder en koopman, hij heeft regelmatig geadverteerd in de Groninger Courant met diverse soorten hout, geschikt voor meubel-, molen- en stelmakers, aannemers en scheepstimmerlieden. De verkoop was bij molen op de “Plaatze Overwater”, aan de zuidzijde van het Winschoterdiep aan de Kolk ten oosten van de villa Overwater. Het was de derde van de molens aan deze kant van het Winschoterdiep. De molen is gebouwd in 1792, heeft 9800 gulden gekost en was van een zgn. stellingmolen en werd gebruikt als zaagmolen.

Jan overleed in 1822.

 

Volgende generatie

In 1828 waren U. en R. Reinders de eigenaren, in 1831 was de overdracht van de helft van de molen aan Uco (Uko) Jans Reinders, zoon van Jan Reinders en Anje Ukes totdat hij in 1831 de hele molen bezat tot 1867. Daarna is zijn zoon Jan Uko Reinders de eigenaar van de molen. De omschrijving bij de verkoop: “De plaats Overwater bestaande in een wel onderhoudende en van diverse kamers en geriefelijkheden voorziene Herenbehuizing en een kapitale houtzaagmolen, met houtstekken, knechtenwoningen en ruime scheepstimmerwerf, is gelegen op het florissants gedeelte van Hoogezand, zuidzijde en nabij het spoorwegstation. Overwater is gelegen naast de pastorie van Hoogezand.”

In de nacht van 16 op 17 maart 1887 is de molen afgebrand.

Nageslacht

Jan en Anje kregen 5 kinderen, allen bereikten ze de volwassen leeftijd en trouwden. Van de 23 kleinkinderen zijn er 9 helaas jong overleden. Een van de kleinkinderen, Anjenette Reinders, dochter van molenaar Uko Reinders en zijn vrouw Martha Huges, is bekend geworden als de weduwe Joustra.

 

Weduwe Joustra

Anjenette Reinders trouwde op 2 november 1854 met Steven Joustra, boekverkoper. Anjenette is vernoemd naar haar in 1846 overleden grootmoeder Anje Ukes en werd als oudste van vijf kinderen geboren bij de zaagmolen Overwater. Na het overlijden van haar moeder in 1851 bleef ze nog drie jaar voor haar vader zorgen. Op haar 28ste trouwde ze met de vier jaar oudere doopsgezinde koopmanszoon Steven Joustra, firmant in de Hoogezandse boekhandel Joustra en Van der Baan. Na de dood van medefirmant Steven van der Baan in 1856 was hij enig eigenaar.

 

In 1860 verhuisden Anjenette, haar man en kinderen naar Sneek. Toen hun jongste zoon Hendrik daar in 1863 werd geboren, was vader Steven ‘zonder beroep’, maar kort daarna begon hij een wijnhandel. Twee jaar later overleed hij op veertigjarige leeftijd aan een korte maar hevige ‘zenuwzinkingsziekte’ (waarschijnlijk buiktyfus). Bekend is dat ze in 1866 met haar kinderen een huurhuis bewoonde aan de Stadsgracht buiten de Noorderpoortsbrug. In de Leeuwarder Courant beval de ‘wed. S. Joustra te Sneek’ zich jarenlang aan voor de levering van ‘zeer goed belegen’ bordeaux-, rijn-, port- en maderawijnen, nieuwe frambozenbrandewijn, limonades, likeuren en gedestilleerd.

De zaken van de weduwe Joustra gingen zo goed dat ze in 1876 samen met achterneef Jan Huges (1846-1928) twee eigen panden kon kopen. Huges was een jaar eerder getrouwd met haar oudste dochter Geesje. In 1877 verhuisde het bedrijf ‘in wijnen, likeuren en gedestilleerd’ naar het Kleinzand, een grachtje in de binnenstad van Sneek waar de schuiten van leveranciers en grote afnemers voor de deur konden lossen en laden. Op 4 juni 1878 ging Reinders met Huges, die tot dan toe als haar agent optrad, een vennootschap onder firma aan als ‘Wed. S. Joustra en Zoon’, de naam die het bedrijf ook nu nog voert.

 

Op 29 april 1889 trok Anjenette zich terug uit de vennootschap. Het bedrijf werd daarna door Huges voortgezet, nog altijd onder de bekende naam ‘Wed. S. Joustra en Zoon’. Anjenette Reinders overleed, 73 jaar oud, op 9 maart 1901 in Sneek.

---

 

Bronnen
– http://www.delpher.nl
– http://www.allegroningers.nl
– http://www.alledrenten.nl
– http://www.wiewaswie.nl
– http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/reinders
– http://www.molendatabase.org
– http://www.allemolens.nl
– http://www.historische-vereniging-hs.nl/pluustergoud.html (nr 39)