Oterdum

Oterdum is rond het jaar 1000 al genoemd in de goederenregisters van de Abdij van Werden. In de late middeleeuwen was Oterdum een belangrijke plaats: een drost nam zijn intrek in het Huis te Oterdum in 1450.

In de Tachtigjarige Oorlog werd er bij de schans gevochten, maar de Spaanse troepen lukte het niet deze in te nemen. Aan het einde van de Franse tijd was er een batterij gevestigd voor het beleg van Delfzijl (1813-1814).

Harde werkers

Volgens het schoolmeesterrapport, een rapport dat alle schoolmeesters (in ieder geval in de provincie Groningen) moesten opmaken rond het midden van de 19e eeuw aan de hand van standaardvragen, is vermeld dat de Oterdummers harde werkers waren: ze staan om 04.00 uur op, om 07.00 uur ontbijten ze met een rusttijd tot 08.00 uur. Om 12.00 uur volgt het middageten met erna een rust tot 14.00 uur. Om 18.00 uur stoppen ze met werken, eten ze en vervolgens gaan ze om 20.00 uur naar bed. Dat houdt 11 uur werken per dag in!

Bijzonderheid

Er waren weinig bijeenkomsten met meerdere personen. Een huwelijk werd voltrokken in  het bijzijn van meestal slechts 3 of 4 personen. Volgens de schoolmeester zijn de begrafenissen “zeer kostelijk”: de dag van begraven wordt met grote maaltijden gevierd en duren meestal tot 21.00 uur!

Buurtschappen

Er waren enkele gehuchten in de rook van Oterdum, die ook tot dezelfde kerk behoorden, zoals het toen ging. Dat waren:

1.  Nienhuis of Nieuwenhuis, “een vierde uur (kwartier) ten zuidoosten van Oterdum”. De naam is verklaard doordat dit gehucht later is gebouwd dan Oterdum.
2. de Warven of Oterdumerwarven, half uur naar het zuiden. Verspreide woningen op hoge werven, vandaar de naam.
3. Zomerdijk diende om bij zomervloeden het water van de Dollart te keren. De huizen zijn op deze dijk gebouwd. Twee boerderijen en een molenaarshuisje behoren tot het kerkdorp Oterdum, de overige (onbekende) huizen tot een ander kerkdorp. Na bijna één uur richting het zuiden te lopen, bereikte men dit gehucht.

Nadien

In 1960 had Oterdum 102 inwoners, met het buitengebied Oterdumerwarven erbij waren er 168. Het levendige dorp, vlakbij Delfzijl, had voornamelijk veel scheepslui: het lag aan de zeedijk van de Eemsmonding. Daarnaast was de agrarische sector goed vertegenwoordigd. Helaas kwam de industrie op in dit gebied, wat er voor zorgde dat de kerk moest worden afgebroken. Onderdelen van de kerk verhuisden naar elders, de grafstenen op het kerkhof werden zorgvuldig verwijderd en teruggeplaatst op de nieuwe dijk, die de plaats van de kerk verrees. Korte tijd later, 1975, was het dorp leeg, ook Oterdumerwarven had geen bewoners meer. De boerderijen en woningen werden afgebroken.

De herplaatste grafstenen op de dijk

Wijntje of Wijntjes

Een van de bewoners van dit verdwenen dorp was Johannes Harms Wijntjes. Of Johannes Christoffer Wijntje. Johannes is geboren op 30 juni 1817 in Loppersum (nu bekend van de aardbevingsproblematiek). Op zijn grafsteen staat echter dat hij het levenslicht zag op 30 juli 1817… Was hij ouder dan zelf gedacht? Zijn vader overlijdt in 1826, als Johannes net 13 jaar is. Ruim een jaar later overlijdt zijn moeder. Wellicht was door het wegvallen van de ouders de juiste data onbekend geraakt.

 

   

 

Johannes trouwt op 27 april 1844 in Loppersum met de toen 26-jarige Aaltje Onnes Wierenga. Ook zij werd vroeg wees: haar  moeder overlijdt als Aaltje 13 is, haar vader 8 jaar later.

Johannes en Aaltje krijgen de zorg over 8 kinderen, hun jongste dochter Jantje sterft als ze ruim één jaar is. De vijf jongens krijgen beroepen als schoenmaker, landgebruiker en koopman, vier trouwen. Van de twee dochters trouwt er een, de andere voorziet in haar inkomen als modiste.

 

---

Bronnen:
– http://www.allegroningers.nl
– http://www.groningerarchieven.nl
– http://www.wikipedia.nl