Smith, Geertsema

Smith, Geertsema

Lopend rond de kerk van Termunten (Ursuskerk) vallen direct de graven op van, voornamelijk, één gezin: te weten van Pieter Meinderts Smith en Anje Hanssens Geertsema.

De Ursuskerk

Op het bordje, dat aan de kerkmuur hangt staat het volgende over de geschiedenis.

“Tegenwoordig is er sprake van één dorp Termunten, vroeger lagen ter plaatse twee kerspelen: Groot en Klein Termunten geheten. De Munte of Oude Ae ook wel Klein of ‘Termunterdaipke’ genoemd, loopt tussen beide dorpen door. Groot Termunten, het oostelijke dorp waar de huidige kerk staat, groeide uit tot een handelsnederzetting. In 1503 waren er nog twee kerken, maar overstromingen en oorlogshandelingen betekenden in de tweede helft van de 16e eeuw het einde van het godshuis in Klein Termunten. Abel Eppens van Eekwerd, de 16e eeuwse hereboer en kroniekschrijver, schrijft dat de stenen zijn gebruikt voor dijkversterking bij het dorp.
Bij graafwerkzaamheden zijn in Klein Termunten tufstenen en romaanse dakpannen gevonden. De kerk in Groot Termunten, waarschijnlijk aan St. Ursus gewijd, is het restant van een kruiskerk, die in de loop van de eeuwen in fasen werd verkleind. “-“. Op het kerkhof van Groot Termunten bevinden zich sarcofaagresten en grafzerken, waaronder een aantal afkomstig van het kerkhof van Klein Termunten.”

Het gezin

Anje en Pieter trouwen, beiden oudste van het ouderlijk gezin, op 17 augustus 1850 in Termunten. Al snel wordt Meinderieks geboren (1851), gevolgd door Klaassina (1854), Johannes (1857), Elizabeth (1858), Klasina (1860), Elizabeth (1862) en Hilje (1865). Johannes overlijdt als hij 7 weken is, in 1857.

Rampjaar 1859

Op 3 maart 1859, net voor haar 5e verjaardag, overlijdt Klaassina. Twee dagen later op 5 maart 1859 moet het gezin afscheid nemen van Meinderieks. Vier maanden erna overlijdt Elizabeth, op 9 juli 1859. Pieters moeder Elizabeth Redmers van Wattum overlijdt op 31 oktober 1859, 64 jaar oud. Haar man Meindert Pieters Smith sluit zijn ogen definitief op 15 september 1864 als hij 78 jaar is.

Ziekte

In 1858 brak er difterie uit, wat langzaam uitgroeide tot een epidemie. Over geheel Groningen gezien stierven voornamelijk kinderen aan deze ziekte. In 1859 stierven in Termunten 7 mensen aan difterie, waarbij het aannemelijk lijkt dat de drie kleintjes van Pieter en Anje hiervan slachtoffer werden.

20170715_162656

20170715_162645 20170715_162651

Nieuw geluk?

Klasina wordt geboren op 8 oktober 1860, maar wordt ook niet volwassen: begin 1872 moeten Pieter en Anje afscheid van haar nemen.

Na al het gezamenlijke verdriet overlijdt Pieter Meinderts Smith, ijzersmid van beroep, op 15 oktober 1867. Hij wordt 50 jaar.

20170715_162754

Dochter Elizabeth wordt 29 jaar, maar overlijdt zonder gehuwd te zijn geweest in 1892. Alleen Hilje, de jongste, trouwt en krijgt vier jongens, die allen de volwassen leeftijd bereiken. Hilje stierf op 95-jarige (!) leeftijd in Den Haag.

Tweede huwelijk

Anje moet alleen verder met 3 kinderen. Ze hertrouwt op 3 december 1869 met Tammo Meijer. Ook dan blijft ellende haar niet bespaard: Tammo overlijdt bijna 4 jaar later op 30 september 1873.

Anje verhuisd naar Appingedam waar haar dochter Hilje en schoonzoon Hendrik Veendorp naar toe vertrokken zijn. Anje overlijdt op 4 april 1904, 78 jaar oud.

Zuster

Hilje Geertsema, de jongere zus van Anje, trouwt met Redmer Meinderts Smith, broer van Pieter. Ze kregen 5 kinderen, waarvan er twee jong stierven. De oudste, Johannes, stierf op 30 september 1859 (door difterie?). Ook moeder Hilje sterft relatief jong, op 16 april 1863 in Fiemel, wat ten oosten van Termunten ligt.

20170715_162928