Organisation Todt
In het Friese Smallingerland werkten arbeiders gedwongen voor de Duitsters, voor Organisation Todt (OT). Dit was een Duitse bouwmaatschappij, opgericht door Rijksminister Fritz Todt en door hem opgericht in 1933. Na de val van nazi-Duitsland werd de organisatie opgeheven op 8 mei 1945. De organisatie hield zich bezig met bouw van verdedingswerken en het herstel van door luchtaanvallen beschadigde verbindingen.
Zo was de organisatie verantwoordelijk voor de Atlantikwall, een verdedigingslinie, die liep van Noorwegen via Denemarken, Duitsland, Nederland en België naar Frankrijk tot de grens van Spanje, meer dan 5.000 kilometer lang.
In eerste instantie werden vrijwillige en dienstplichtige Duitsers ingezet. Aan het eind van de oorlog waren dit van Duitse zijde oudere of gehandicapte soldaten uit de Wehrmacht.
Vanaf 1942 waren er dwangarbeiders en krijgsgevangenen uit Nederland tewerkgesteld voor de OT, in totaal circa 60.000 burgers.
Zwarte dag 3 februari 1945
Op die dag zaten meerdere mannen in de tram van de NTM (Nederlandse Tram Maatschappij). In Drachten werd de tram beschoten door geallieerde vliegtuigen. Hierbij kwamen Willem van Dijken (37), Harmen Meiboom (47), Lambertus Harmannus Schoenmakers (18) en Bernardus Harms (46) om het leven.
Willem van Dijken
Willem is de zoon van Johannes van Dijken (1858-1938) en Nieske Dieterman (1874-1940). Johannes en Nieske krijgen, na hun huwelijk in 1894, de volgende kinderen:
Elizabeth, geboren en overleden 1894 in Garmerwolde
Elisabeth, geboren 1895 in Garmerwolde
Jacobus, geboren en overleden 1896 in Garmerwolde
Jacobus, geboren 1898 in Groningen
Pieter, geboren 1900 en overleden 1901 in Groningen
Pieter, geboren 1901 en overleden 1957 in Groningen
Jan, geboren 1904 in Groningen
Albert, geboren 1905 in Noorddijk en overleden 1965 in Groningen
Willem, geboren 1907 in Groningen en overleden 1945 in Drachten
Egbertje, geboren 1909 in Groningen
Meindert, geboren 1911 in Groningen
Willem was chauffeur. Hij is getrouwd met Janke Snijder op 25 september 1930 in Groningen. Hij erkende bij het huwelijk Antonius, geboren te Groningen op 22 april 1927. Willem staat vermeld als magazijnknecht.
Hij is begraven op de Zuiderbegraafplaats in Groningen.
Harmen Meiboom
Harmen ziet het levenslicht op 6 september 1897 in Sneek in het gezin van Wieger Meiboom en Kornelia Martens Bakker.
Het echtpaar Wieger en Kornelia kregen kinderen:
levenloos meisje, doodgeboren 1896 in Sneek
Harmen, geboren 1897 in Sneek en overleden 1945 in Drachten
Pietje, geboren 1900 in Sneek
Harmen (kantoorbediende) trouwt op 24 mei 1938 in Groningen met Tetje Johanna Geertruida Terpstra, een 41-jarige Drentse, die overlijdt op 29 november 1943 in Groningen. Er zijn geen kinderen gevonden van dit echtpaar. Ook Harmen is op de Zuiderbegraafplaats in Groningen begraven.
Bernardus Harms
Bernardus ouders heetten Geert Harms en Wietske Vels. Hij werd geboren op 5 juni 1898 in Hemmen, gemeente Haren. Zijn enige zus was Maria, geboren 1906 in Hoornschedijk, Haren
Bernardus trouwt op 29 mei 1922 als scheepstimmerman met Trijntje Buurmeijer, 29 jaar ervoor geboren in Nieuw Scheemda. Zij overlijdt op 2 januari 1935 in Groningen, waarna Bernardus op 12 augustus 1935 hertrouwt met Rienkje de Vos, 33 jaar, geboren in Langezwaag. Bernadus heet dan scheepsklinker te zijn.
Bij zijn overlijden staat revolverklinker als beroep bij hem vermeld (arbeider, die met luchtdrukrevolver klinkwerk doet). Bernardus is op de Noorderbegraafplaats in Groningen begraven.
Lambertus Harmannus Schoenmakers
Hij werd geboren in het gezin van Johannes Lambertus Schoenmakers en Martha van Dokkumburg op 22 juni 1926 in Groningen, een half jaar na het huwelijk van zijn ouders. Verdere informatie over zijn ouders ontbreekt helaas.
Lambertus was tabakswerker. Zijn laatste rustplaats is op de Zuiderbegraafplaats in Groningen.
___________________________________________________________________________
Bronnen:
– http://www.allegroningers.nl
– http://www.alledrenten.nl
– http://www.allefriezen.nl
– http://www.wikipedia.nl
– http://www.archieven.nl
– http://www.spittenvoordevijand.nl
– http://www.eenlaatstesaluut.nl
– http://www.graftombe.nl