Kornelis Westerdijk, schoenmaker in Holwierde
Kornelis heeft veel voetstappen gezet in Holwierde èn gezorgd voor ferme voetstappen! Hij was namelijk de schoenmaker in Holwierde tot zijn overlijden.
Kornelis trouwt met Jantje Olthof op 26 april 1856 in ’t Zandt en krijgen samen 2 kinderen: Berend, geboren op 11 augustus 1857 (overleden na 5 dagen op 16 augustus) en een doodgeboren meisje op 14 mei 1859. Jantje overlijdt op 15 januari 1863 als ze nog maar 33 jaar is.
Tweede huwelijk
Ruim 3 jaar na het overlijden van Jantje trouwt Kornelis met Hilje Burema, een dienstmeid geboren in (gemeente) Bierum. Zij is dienstmeid, dochter van de bakker. Hun eerste meisje wordt doodgeboren op 27 februari 1867, daarna wordt het gezin verblijdt met Elske (1868, vernoemd naar Kornelis’ moeder), Berend (1870, zoals Kornelis’ vader heet), Jakob (1873, vernoemd naar Hiljes vader) en Ido (1876). Helaas is er nog een meisje doodgeboren in 1872, het leven was niet altijd makkelijk voor Kornelis.
Ido wordt bakkersknecht en treedt daarmee in de voetsporen van grootvader Jakob Burema. Hij overlijdt op 8 december 1901 in Holwierde. Elske (trouwt een timmerman), Jakob en Berend (beiden schoenmaker) trouwen en krijgen nageslacht.
Op 11 januari 1903 vroeg hij nog een schoenmakersknecht per maart of mei, die 3 of 4 jaar in het vak werkzaam is. Hij belooft een hoog loon, zo is te lezen in de advertentie van het Dagblad van het Noorden.
Een jaar later vraagt hij om een schoenmakersmeesterknecht voor zelfstandig werk.
Zo zijn er meer advertenties van hem te lezen (o.a. op 29 december 1904), kort voor zijn overlijden op 2 juni 1907. Zijn vrouw, Hilje, overlijdt nog geen jaar later op 24 januari 1908.
Berend Westerdijk en Janna Schepel
Berend treedt in de voetsporen van zijn vader en wordt ook schoenmaker. Het gezin woonde aan de Hoofdweg 42, het huis werd in de Tweede Wereldoorlog totaal verwoest. Hierbij kwamen Berend Westerdijk (74), Janna Westerdijk- Schepel (69) en hun kleinzoon Geert Westerdijk (13) op 26 april 1945 om het leven. Vermoedelijk is het vierde huis van links, met het lichte dak, de bewuste woning.
- Hoofdweg Holwierde
Geschiedenis Holwierde
Op 26 april 2009 bracht RTV Noord met het zondagochtendprogramma “De Noordmannen” een bezoek aan Holwierde. Hierin kwam ook Koen Heidema, amateur-historicus uit Slochteren, aan het woord en deze vertelde over Holwierde het volgende (Nlse vertaling zie hieronder):
Op dizze leste zundag van april sloagen de Noordmannen dreij vlaigen in ain klap. Dat komt omdat Holwierde nait op zokzulf staait.
Aan de westkaant van dit olle wierdedörp ligt (of lag) de wierde Katmis. Aan de oostkant ligt de wierde Bansum, bekìnd van t kerkhof. Op dat kerkhof kom ik zo nog terug.
Dizze dreij wierden vörmden, soamen mit de wierde Feldwerd (dat sunds aiwen Oldenklooster nuimt wordt) en Nansum n soort van mini-wierde rug.
En dat rugje was in olle tieden zo hoog, dat men dit streekje t hoge laand nuimde, woar wie tegenswoordeg t haile klaaigebied veur oetschelden.
Dizze dreij wierden haren ook n gezoamenleke noam: Trifliath, wat zoveul betaikent as dreij aan de vliet. En nou heur ik jou aal denken: din was deij vliet zeker de Heekt.
Mis! De Heekt stroomde hier in de vrouge middelaiwen hailemoal nait! Deij is in de loatere middelaiwen deurgroaven vanoaf Jukwerd, omdat e origineel in de richten van Marsum luip. Nee, de hier bedoulde vlaait was ‘Bierumer moar, deij dizze dreij wierden aandee en din weer in noordelijke richten stroomde!
Hail biezunder: n stroom deij eerst noar t zuden gaait en din weer noar t noorden; moar dat kon omdat Bierum/Spiek ook op zo’n höchte liggen.
De Heekt en nog n stuk of dreij klainere wotterloopkes luipen aalpmoal in zudeleke richten noar de Delle of ‘Damsterdaip. Ten noorden van t kwelderrugje van Holwierde luipen alle moaren in noordeleke richten, mit oetzunderen dus van t westeleke tangent van t Bierumer moar.
Op deze laatste zondag van april slagen de Noordmannen drie vliegen in één klap. Dat komt omdat Holwierde niet op zichzelf staat.
Aan de westkant van dit oude wierdedorp ligt (of lag) de wierde Katmis. Aan de oostkant ligt de wierde Bansum, bekent van het kerkhof. Op dat kerkhof kom ik zo nog terug. Deze drie wierden vormden, samen met de wierde Feldwerd (dat soms ook wel Oldenklooster genoemd wordt) en Nansum een soort van mini-wierde rug. En dat rugje was in de oude tijden zo hoog, dat men dit streekje het hoge land noemde, waar we tegenwoordig het hele kleigebied voor uitschelden.
Deze drie wierden hadden ook een gezamenlijke naam: Trifliath, wat zoveel betekent als drie aan de vliet. En nu hoor ik je al denken: dan was die vliet zeker de Heekt. Mis! De Heekt stroomde hierin de vroege middeleeuwen helemaal niet! Die is in de latere middeleeuwen gegraven vanaf Jukwerd, omdat het origineel in de richting van Marsum liep. Nee, de hier bedoelde vliet was ‘Bierumer maar’, die deze drie wierden aandeed en dan weer in noordelijke richting stroomde!
Heel bijzonder: een stroom die eerst naar het zuiden gaat en dan weer naar het noorden; maar dat kon omdat Bierum/Spijk ook nog in zo’n hoogte liggen.
De Heekt en nog een stuk of drie kleinere waterloopjes lopen helemaal in zuidelijke richting naar de Delle of Damsterdiep. Ten noorden van het kwelderrugje van Holwierde lopen alle maren in noordelijke richting, met uitzondering dus van het westelijke tangent van het Bierumer maar.
Bronnen:
– http://www.allegroningers.nl
– http://www.delpher.nl
– holwierde.net
– polak-gallery.nl
Geneatine 