Onlusten
In deze tijd van onlusten en onvrede moest ik aan onderstaand bericht denken, onlusten in 1929, nu 92 jaar geleden. Daarom plaats ik nogmaals dit bericht. Onvrede is van alle tijden.
Kerk en toren van Finsterwolde
De romanogotische kerk in Finsterwolde, genaamd Stefanuskerk, dateert van na 1586 (min of meer) zoals deze nu te zien is. Oorspronkelijk is de kerk gebouwd circa in 1275. Na een brand in 1586 is o.a. het kruis afgebroken en de kerk verlaagd.
De er vlakbij gelegen toren stamt uit 1822, met op de top een paard (i.p.v. een haan). Vroeger stond de brandweerkazerne naast de toren. De brandslangen werden in de toren te drogen gehangen nadat deze gebruikt waren.
Graf
Op het nabij gelegen kerkhof ligt een grafsteen van Eltjo Siemens, echtgenote van Trijntje Jager. Hij werd geboren op 26 mei 1898 in Finsterwolde, overleed op 31-jarige leeftijd in Winschoten op 29 mei 1929. Wat was er aan de hand, dat hij zo jong stierf?
Landarbeiderstaking
Maandag 27 mei 1929 was communist Van Burink uit Amsterdam gearriveerd en heeft een rede gehouden in Finsterwolde.
De volgende dag werden op vier plaatsen stenen gegooid naar boeren. Later op deze dag, de 28e mei, zo rond 22.30 uur, werd er ernstig verzet geboden door, aan de ene kant, de landarbeiders en, aan de andere kant, de gendarmes.
In de avond kwamen twee Hollanders, afkomstig uit Andijk, zaken doen in Finsterwolde en stapten, nietsvermoedend, af op hotel De Unie van de heer Huizinga. Ze werden door de stakende landarbeiders gezien als onderkruipers (mannen, die het werk van de stakers overnamen). Honderden mannen omsingelden het hotel, totdat al snel de straatstenen door de spiegelruiten van het hotel vlogen en de politie vervolgens een charge uitvoerde. Deze laatste gaf het commando:”Vuur!”
Aan de overzijde van de straat stond Eltjo Siemens (zijn vrouw was net naar huis gegaan, Eltjo wou nog even aanzien wat er gebeurde) bij de winkel van Glazenburg en schoot hij het winkeltje in toen het schieten begon. Een kogel ging door de ruit en een gordijntje en via een zuurtjesfles bereikte het ding Eltjo. Hij werd geraakt in de buik en werd direct vervoerd naar het ziekenhuis in Winschoten.
Het schijnt, zo staat vermeld in de Leeuwarder Courant van 10 maart 1984, dat de lokale arts Wiersma, toen hij bij de gewonden werd geroepen, eerst informeerde wie de rekening zou betalen. De burgemeester gaf aan dat de rekening naar de gemeente mocht, waarna de arts bereid was te helpen.
De volgende morgen was zijn toestand ernstig, zo vermelde het Nieuwsblad van het Noorden op 29 mei 1929. In de loop van de middag is Eltjo overleden.
Vrouw Schuur, echtgenote van één van de arbeiders, werd in de voet getroffen, de heer Engbers kreeg een kogel in de schouder. Wachtmeester van der Jacht was in zijn been gestoken.
In de nacht, rond 04.00 uur, kwam vanuit Groningen versterking viertal marechaussees. Nadat het de 29e mei rustig bleef zijn ze later die dag teruggekeerd naar Groningen.
Burgermeester J. Roelofs Ezn heeft alle samenscholingen van meer dan 5 personen verboden, met onmiddellijke ingang. Een uitzondering werd afgegeven voor 3 juni 1929, de dag dat Eltjo werd begraven.
Wat gebeurde er verder?
In Het Volk van 4 juni 1929 is vermeld:
Wat gebeurde er de rest van de nacht van 28 op 29 mei 1929?
Hieronder een verslag, zoals vermeld in de krant Het Volk van 7 juni 1929.
Gegevens omtrent Eltjo Siemens en Trijntje Jager
Eltjo werd op 26 mei 1898 te Finsterwolde geboren in het gezin van Joost (dagloner) en Anna Siemens-Principaal als 9e en jongste kind. Twee kinderen waren jong overleden. Joost overleed op 20 december 1927, Anna sloot haar ogen op 23 februari 1942, beiden overleden in Finsterwolde.
Eltjo trouwde op 20 oktober 1921 in Scheemda Trijntje Jager, de 18 jarige dochter van Kornelius (voerman) en Hillechien Jager-de Gries. Of er kinderen geboren zijn in dit gezin, heb ik op de website http://www.allegroningers.nl niet kunnen ontdekken.
Trijntje hertrouwd op 18 oktober 1930 in Wedde met Jan Hekman, een 33-jarige machinist, die weduwnaar van Annichje Broekman is.
Bronnen:
– http://www.delpher.nl
– http://www.allegroningers.nl
Geneatine 